مهدی قیصری‌نیک در گفت‌وگو با ایسنا درخصوص پیشینه وقف و اهمیت آن اظهار کرد: وقف و نذر در تاریخ تمدن بشری سابقهای دیرینه و هم‌زمان با اندیشه معنوی بشر دارد. مطالعه تاریخ تمدن و فرهنگ سرزمینهای مسلمان نشان میدهد پس از نفوذ و گسترش اندیشه پویای اسلامی سنّت حسنه وقف با عنوان «صدقه جاریه»، با هدف به اشتراک گذاشتن و استفاده از منابع مادی در خدمت فعالیتهای اجتماعی ادامه یافت.
وی ادامه داد: یکی از مراکزی که به عنوان کانون وقف آثار نه تنها در ایران و کشورهای اسلامی بلکه در جهان شناخته شده، حرم امام رضا(ع) است که در طول سدههای گذشته تا عصر حاضر به عنوان پایگاهی مطمئن برای مردم، از سرزمینهای مختلف با فرهنگها و عقاید دیگر نیز مطرح بوده و تنوع آثار وقفی و واقفان آن‌ها گواهی بر این موضوع است.
قیصری‌نیک خاطرنشان کرد: علاقه‌مندان به خانواده پیامبر(ص) با وقف جان و مال خویش نه تنها نقش بسیار مهمی در توسعه اقتصادی منطقه داشتهاند بلکه در توسعه فرهنگی و هنری نقش خود را به بهترین نحو ایفا کردهاند. آثار موجود در موزه و مخزن آثار تاریخی و فرهنگی آستان قدس رضوی نشان میدهد، آن‌ها با خدمات خیریهای و نذر بهترین داشتههای اموال خود، همچنین با سفارش آثار بسیار ارزشمند برای وقف و اهدا به ارض مقدس امام رضا(ع) و ثبت کتیبههای وقف که به آن‌ها تقدس بخشیدهاند و در گذر تاریخ، میراثی به یادگار گذاشتند که امروزه میراث ماندگار ملموس و نشانههای میراث ناملموس رضوی به شمار می‌رود.
معاون موزه‌ها و ترویج میراث فرهنگی آستان قدس رضوی بیان کرد: از جمله این آثار تاریخی مهم وقفی موجود در مخزن آثار فرهنگی تاریخی آستان قدس رضوی انواع منسوجات مورد استفاده بر مضجع مطهر حضرت رضا(ع) مانند صندوقپوشها و ضریحپوشها هستند که به انواع شیوهها بافته و به انواع هنرهای زیبای سنتی دوخته و مزین شدهاند.
وی اضافه کرد: همچنین در این مجموعه آثار منحصر به‌فرد و بسیار زیبایی وجود دارد که در سایر قسمتها و یا در مراسمات آیینی مورد استفاده بودهاند. نمونه ارزشمندی از این آثار شَدِّهپوش زری بافت نوشتهدار وقفی شاه سلیمان صفوی است که در سال ۱۰۸۰ هجری بافته و وقف شده است.
قیصری‌نیک عنوان کرد: این پارچه نفیس که برای استفاده در مراسم مذهبی بر مضجع مطهر و سایر اشیاء آیینی مورد استفاده بوده از تاروپود ابریشم و گلابتون به رنگهای متنوع گیاهی و معدنی، بافته شده است. این شده‌پوش زری‌بافت شامل دو قطعه یکی بزرگ‌تر به ابعاد ۱۰۱ ×۳۱۴ سانتیمتر و دیگری کوچکتر به ابعاد ۱۰۱ ×۱۲۷ سانتیمتر است.
وی خاطرنشان کرد: این شَدِّهپوش دارای طرح محرماتی با ۲ نوار عمودی نوشتهدار در دو طرف و نوارهای افقی نقشدار، مزیّن به نقوش گیاهی و نوشتهدار به خطوط ثلث، نسخ، نستعلیق و کوفی بنایی است. متن کتیبههای نقش شده بر این اثر عبارتند از آیات قرآنی (سوره فتح)، شعارهای شیعی اسلامی، متن وقف‌نامه، اشعار فارسی، نام واقف (شاه سلیمان صفوی) ونام بافنده (حاتم)، نام شاعر(مسعود) وخوشنویس (محمدرضا امامی).
معاون موزه‌ها و ترویج میراث فرهنگی آستان قدس رضوی گفت: قطعهای که در اینجا رونمایی میشود با طرح محرماتی دارای ۳۳ نوار افقی مزین به نقوش گیاهی و ادعیه به خط ثلث جلی، «علی ولی الله» به خط کوفی بنایی و اشعار به خط نستعلیق در قابهای قلمدانی و ۲ نوار عمودی در دو طرف مزین به کلام مقدس آیات و ادعیه ( آیةالکرسی و نادعلیاً مظهر العجائب) به خط ثلث است.
Monday, 20 May , 2024